Trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam ngày càng nhiều. Thủ tục đầu tư được pháp luật Việt Nam quy định ngày càng hoàn thiện. Tuy nhiên, thực tế nhiều Nhà đầu tư và các công ty tư vấn vẫn còn mắc nhiều sai lầm khi tiến hành thực hiện đầu tư thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam. Vậy để tránh các sai lầm đó các nhà đầu tư nên chú ý những điều gì khi thành lập doanh nghiệp.
Nhà đầu tư nước ngoài
Các Nhà đầu tư nước ngoài đầu tư vào Việt Nam có thể là các cá nhân (còn gọi là doanh nhân) hoặc công ty nước ngoài. Không hạn chế về tư cách nhà đầu tư là cá nhân hay công ty.
Tuy nhiên, vẫn có một số ngành nghề kinh doanh có điều kiện đặc biệt có các yêu cầu đầu tư cụ thể về tư cách đầu tư phải là cá nhân hay là công ty, có thể xác định qua tổng hợp các điều kiện đầu tư đối với toàn bộ các lĩnh vực/ngành nghề đăng ký đầu tư trên cơ sở phạm vi cam kết mở cửa thị trường của Việt Nam và các quy định của pháp luật Việt Nam nếu có.
Ngành nghề đầu tư kinh doanh
Ở mỗi quốc gia khác nhau sẽ có các quy định, điều lệ riêng trong kinh doanh để phù hợp với tình hình và thực trạng tại quốc gia mình. Và tại Việt Nam cũng vậy, theo quy định của Luật đầu tư 2020 doanh nghiệp có quyền kinh doanh bất cứ ngành nghề nào mà pháp luật không cấm, không trái với các văn bản pháp luật. Và phải đăng ký với cơ quan Đăng ký kinh doanh trước khi hoạt động. Tuy nhiên, có rất nhiều ngành nghề kinh doanh ở nước ngoài nhưng chưa có tại Việt Nam. Trong khi theo quy định, nhà đầu tư phải đăng ký mã ngành kinh doanh theo hệ thống ngành nghề kinh doanh quốc gia, CPC và cũng có nhiều ngành các nhà đầu tư muốn kinh doanh nhưng lại không thực hiện được.
Vì vậy, các nhà đầu tư nước ngoài nên lựa chọn các lĩnh vực đầu tư, ngành nghề đầu tư cần và đủ để thực hiện. Tốt nhất nên đầu tư trong các lĩnh vực, ngành nghề đã được Việt Nam cam kết rõ ràng trong các Điều ước quốc tế song phương hoặc đa phương để tránh gặp rủi ro bị từ chối khi đăng ký các ngành nghề, lĩnh vực chưa được mở cửa thị trường.
Và đương nhiên, nhà đầu tư nước ngoài cũng sẽ phải đáp ứng các điều kiện nhất định khi kinh doanh các ngành nghề kinh doanh có điều kiện.
Về vốn đầu tư và góp vốn đầu tư thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài
Một số lĩnh vực kinh doanh mà Việt Nam yêu cầu điều kiện hạn mức đầu tư của dự án thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài. Như giáo dục, kinh doanh bất động sản, lữ hành,… Để xác định được lượng vốn đầu tư, vốn điều lệ phù hợp, nhà đầu tư cần xác định được tổng hợp các điều kiện hạn mức đầu tư nếu có đối với toàn bộ các lĩnh vực, ngành nghề đầu tư nếu có và kế hoạch tài chính cụ thể đảm bảo tính khả thi khi triển khai dự án. Tránh đăng ký quá ít dẫn đến phải điều chỉnh nhiều lần gây tốn thời gian và chi phí.
Việc góp vốn đầu tư và vốn điều lệ cần thực hiện đúng theo thời hạn đã đăng ký thể hiện trên Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, Điều lệ công ty và pháp luật Việt Nam. Theo đó, cần lưu ý, thời hạn góp vốn đầu tư của các Nhà đầu tư đồng thời là góp vốn điều lệ của Công ty tại Việt Nam.
Địa điểm, trụ sở công ty có vốn đầu tư nước ngoài dự định thành lập
Trụ sở là địa điểm liên lạc, địa điểm giao dịch, hoạt động của doanh nghiệp. Phải có địa chỉ công ty cụ thể, xác định gồm: số nhà, tên phố (ngõ phố) hoặc tên xã, phường, thị trấn, huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, tỉnh, thành phố thuộc tỉnh, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Nhà đầu tư nước ngoài chọn bên cho thuê có đủ các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu; hoặc quyền cho thuê; quyền cho thuê lại nếu có. Địa điểm, trụ sở thuộc diện được phép cho thuê, được thiết kế và xây dựng đúng quy định của pháp luật Việt Nam. Không đang trong tình trạng có tranh chấp. Văn phòng thuê cần thuộc khu vực được thiết kế và xây dựng phục vụ chức năng văn phòng trên cơ sở đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam đã cấp phép xây dựng.
Người đại diện theo pháp luật
Người đại diện theo pháp luật của Công ty tại Việt Nam là cá nhân đại diện cho công ty thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh từ giao dịch của công ty. Đồng thời là đại diện cho công ty với tư cách nguyên đơn, bị đơn, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trước Trọng tài, Tòa án và các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của pháp luật.
Công ty TNHH và công ty cổ phần tại Việt Nam có thể có một hoặc nhiều người đại diện theo pháp luật.
Công ty phải bảo đảm luôn có ít nhất một người đại diện theo pháp luật cư trú tại Việt Nam. Trường hợp Công ty chỉ có một người đại diện theo pháp luật thì người đó phải cư trú ở Việt Nam và phải ủy quyền bằng văn bản cho người khác thực hiện quyền và nghĩa vụ của người đại diện theo pháp luật khi xuất cảnh khỏi Việt Nam. Trường hợp này, người đại diện theo pháp luật vẫn phải chịu trách nhiệm về việc thực hiện quyền và nghĩa vụ đã ủy quyền.
Sử dụng con dấu
Công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam có quyền quyết định về hình thức, nội dung và số lượng con dấu. Có thể có nhiều con dấu với hình thức và nội dung như nhau.
Trước khi sử dụng, thay đổi, hủy mẫu con dấu, thay đổi số lượng con dấu, Công ty phải gửi thông báo đến Cơ quan nhà nước có thẩm quyền nơi công ty đặt trụ sở để đăng tải thông báo về mẫu con dấu trên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp. Sau khi hoàn thành thủ tục thông báo và được đăng tải mẫu dấu lên Cổng thông tin quốc gia về đăng ký doanh nghiệp, con dấu có thể được sử dụng từ ngày có hiệu lực đã được ghi nhận trong thông báo đã được đăng tải.
Nghĩa vụ về thuế
Công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam cũng sẽ thực hiện nghĩa vụ thuế theo pháp luật Việt Nam. Giống như các doanh nghiệp, công ty khác công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam sẽ đóng lệ phí môn bài, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt (nếu có), thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu,… Bên cạnh đó, còn phải thực hiện nộp các lệ phí, phí khác theo quy định pháp luật
Việt Nam cũng có nhiều quy định ưu đãi đầu tư về thuế thu nhập doanh nghiệp khi đầu tư trong các ngành nghề được ưu đãi đầu tư hoặc đầu tư tại các địa bàn có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn.
Bên cạnh đó, còn phải thực hiện nộp các lệ phí, phí khác theo quy định pháp luật.
Báo cáo dự án đầu tư
Công ty vốn nước ngoài tại Việt Nam được lập theo dự án đầu tư có vốn đầu tư nước ngoài phải thực hiện đúng và đầy đủ chế độ báo cáo dự án đầu tư. Phải đăng ký tài khoản và thực hiện chế độ báo cáo dự án thông qua Cổng thông tin quốc gia về đầu tư.
Vì vậy, nhà đầu tư nước ngoài nên tìm hiểu kỹ về vấn đề này trước khi thực hiện thành lập công ty có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam.
